مسجد جامع هزار ساله شهر سجاس
توسط در تاریخ ۰۶ آذر ۱۳۹۵
این بنا در روستای سجاس در حدود 35 کیلومتری جنوب غربی سلطانیه در استان زنجان واقع گردیده و از بناهای ارزشمند دوره ی سلجوقی است .
بنای اصلی مسجد ، گنبد خانه ی مربعی به ابعاد تقریبی 5/9 *5/9 متر است که با گنبد بلندی پوشش یافته است . با توجه به آثار موجود ، در اصل ، بناهای دیگری به این گنبد خانه متصل بوده که امروزه از بین رفته است . گنبد خانه ، در اضلاع شرقی ، غربی ء غربی و شمالی درگاههایی داشته که درگاه های شرقی و غربی آن مسدود شده است . گنبد با واسطه ی چهار فیلپوش بر روی جرزهای چهارگانه استوار گردیده و پا طاق فیلپوش ها بر روی تخته ی قطوری که با دیوار 45 درجه زاویه دارد ، قرار داده شده است . چهار فیلپوش و در حدود فاصل آنها چهار طاقنما که متناوبا قرار گرفته اند با قوس پنج و هفت ، به همراه قوس های کوچکتر بالایی ، نقشه مربع را به دایره تبدیل کرده است . سطح فیلپوش ها و طاقنماها با اجرای آجر کاری به سبک آلت و لغت ، تزئینات هندسی جالبی را ایجاد کرده اند . بالای فیلپوش ها ، طاقنماهای زیبایی قطاربندی شده که زمینه را برای بر پلیی گنبد فراهم می کند . گنبد بنا که از نوع گنبد های یکپوش است ، با آجر اجرا شده و تزئینات آن منحصر به نقش ستاره ی پنج پر است .
ورودی کنونی ، در جرز شمالی تعبیه شده ودر جرزها ی غربی و شرقی ، دو در بزرگ شبیه به ایوان و در ضلع جنوبی ، محراب ایجاد شده است . به قرینه ی محراب در جرزهای غربی و شرقی و در حد فاصل درهای بزرگ تزئیناتی نظیر محراب انجام گرفته که تنها جنبه ی قرینه سازی دارد . محراب کنونی مسجد با توجه به شیوه ی گچبری و استفاده از رنگ و همچنین آثاری از محراب قدیمی در زیر آن ، به نظر می رسد که مربوط به دوره ی ایلخانی باشد . این مسجد از نظر گچبری و کتیبه ها بسیار ارزنده و قابل توجه است . چهار کتیبه ی بدون تاریخ در مسجد نوشته شده است . کتیبه ی اول در ساقه ی گنبد به خط نسخ ابتدائی گچبری گردیده که احتمالا هم سن بنای مسجد است . کتیبه ی فیلپوش ها با خط ثلث زیبائی رقم گردیده که با توجه به سبک آن احتمالا از دوره ی ایلخانی است . در زیر فیلپوشها کتیبه ی بسیار ارزنده ای به عرض حداقل 50 سانتی متر به صورت سرتا سری نوشته شده که مشتمل بر سوره ی ملک است . این کتیبه با دو خط موازی در بالا و پایین محدود شده و بالای خطوط کتیبه ی کوچک دیگری به خط کوفی نوشته که احنمالا مربوط به قرن پنجم هجری است . سوره ی ملک که به خط نسخ خوانا نوشته شده ، با گچبری های بسیار زیبا و طرح های اسلیمی پر کاری مزین گردیده است .
با توجه به شیوه ی معماری و کتیبه های موجود و شباهتی که بنای این مسجد با دیگر بناها ی دوره ی سلجوقی منطقه دارد ، می توان بنای اصلی را به اواخر قرن پنجم هجری منسوب داشت که در دوره ی مغول نیز تعمیرات و تزئیناتی در آن صورت گرفته است .
برو به فرم ارسال نظر
هیچ نظری تا الان ثبت نشده.