خبرگزاری مهر، گروه استانها-سولماز شهبازی: روستای خویین از توابع استان زنجان مراکز گردشگری بسیاری دارد که دستکند «دژمنده» و حمامی باستانی، آسیاب هایی که غلات را پودر می کرد و مساجدی که موید پرورش علمای باکرامت بود از آن جمله است.
روستای خویین واقع در شهرستان ایجرود از توابع استان زنجان، از جمله روستاهایی است که به دلیل برخورداری از جاذبه های تاریخی طبیعی به عنوان روستای نمونه گردشگری شناخته شده است.
روستای خوئین، محصور در بین کوههاست و در خود آثار ارزشمند تاریخی را جای داده است آثاری که هریک به تنهایی روایتگر گوشه ای از تاریخ کهن و ارزشمند گذشته هستند، در این میان دژمنده شهری در دل کوه و در زیر روستای خوئین امروزی است که حکایت از استعداد و نبوغ و ایستادگی گذشتگان این مرز و بوم دارد.
دارالمومنین نام دیگر خوئین بود زیرا مردمان آن اهل علم وفضیلت بوده وعلما را تکریم می کردند در یک زمان ۳۵۰ روحانی داشته، حوزه علمیه خوئین درآن زمان شهرت بسزائی داشته ودرآن موقع هفت مجتهد مسلم در خوئین زندگی می کرده اند.
خوئینی ها ادب دوست و شاعرپرور بوده اند از آن جمله می توان ملا آقا وفائی مولف کتاب قیام حسینی و ملایوسف آل اسحق صاحب دیوان شعر و شیخ محمد علی متخلص به سرباز در شعرهایش است همچنین مشهدی حسن حسین لوئی و آقای شمس الدین آذری را نام برد.
مساجد خوئین
این روستا در یک زمان هشت مسجد فعال داشته که اولین مسجد خوئین در ارگی دره بنا شده و درحال حاضر نیز بخاطر قداست آن از رونق خاصی برخورداراست.
میل باستانی یاکنبز «یا همان گنبد»
این بنای تاریخی متعلق به قرن ششم هجری است و از سنگ وآجر وساروج وخاک ساخته شده وبه عنوان دکل دیدبانی مورد استفاده قرار می گرفته است. گویند ازاین کنبز چهار عدد در چهار جهت جغرافیایی روستا قرار داشته که فقط همین یک عدد باقی مانده است.
دژمنده «شهر زیرزمینی»
به گفته باستان شناسان یکی از بزرگترین ساخته های دستی انسان در زیرزمین است، عمق تقریبی آن ۴۰ متر ووسعت آن نیز تقریبا ۴۰۰۰ مترمربع است. گویند در این شهر زمینی بزرگ که اطراف آن را مغازه ها احاطه کرده بود، در وسط میدان حوض آب به شکل لوزی وجود داشته و اطراف حوض تخت هائی از چوب بوده که روی آن ها گلیم انداخته بودند.
در این دژ زیرزمینی اتاق های مجزا، تاقچه، تنور و استبل و طویله برای نگهداری حیوانات و انبار و چهارراه های تو در تو در طبقات مختلف رویت شده است. گویند درب سنگی بزرگی در ابعاد ۳*۲ متر درآنجا موجود می باشد که روی آن نوشته هائی است.
رییس اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری شهرستان ایجرود گفت: منطقه گردشگری گلابر از موقعیتی بی نظیر برای سرمایه گذاری برخوردار است.
لاله عبدی کیا در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: مهم ترین اقدامی که می توان در شهرستان ایجرود انجام داد و منجر به تحول گردشگری آن می شود جذب سرمایه گذار برای منطقه گردشگری گلابر است.
وی با بیان اینکه طرح جامع گردشگری گلابر آماده است خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه سد گلابر دارای ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر است و استقبال خوبی از این منطقه شده است و از سوی دیگر در مسیر ترانزیتی و پرتردد قرار گرفته، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ایجرود اظهار کرد: آمارهای گردشگری سال جاری مبین آن بود که مسیر گردشگری گلابر جزو پرتردد ترین مسیرهای گردشگری در استان بوده است.
عبدی کیا یکی از دلایل عدم جذب سرمایه گذار در این منطقه را عدم اعتماد سرمایه گذاران نسبت به بازگشت سرمایه برشمرد و گفت: گلابر از موقعیت بی نظیری برای سرمایه گذاری برخوردار است و درصورت سرمایه گذاری بسیار سود ده خواهد بود چرا که صنایعی همچون سیمان خمسه، فولاد سهند، روی و پتروشمی که هزاران کارمند و کارگر را مقیم شهرستان ایجرود کرده نیاز به مناطق تفرحی گردشگری را دو چندان کرده است.
وی با تاکبد بر لزوم جذب سرمایه گذار در شهرستان ایجرود یادآور شد: تکمیل کمپ گردشگری سعید آباد از دیگر برنامه های در دست اجرا در این شهرستان است.
عبدی کیا کمپ خویین، حاشیه سد گلابر و سعید آباد را از کمپ ها و تاسیسات گردشگری این شهرستان برشمرد و گفت: «خویین»، «گلابر» و «سفید کمر» سه روستای هدف گردشگری شهرستان ایجرود هستند.
بازارخوئین
درزمانهای قدیم از شهرهای اطراف وبزرگ مانند تبریز وقزوین جهت مبادله کالا به این روستارفت وآمد می شده است. گویند خوئین دارای پنج راسته بازار مجزا بوده که در مجموع ۲۰۰ باب مغازه در خود جای می داده است.
راسته بازارصباغ ها که در آن اغلب رنگرزها بوده اند، راسته بازارآهنگرها، راسته بازار زرگرها، راسته بازار مسگرها، راسته بازار نجارها، گویند درمیان این بازارها مغازه های دیگری مانند خیاطی –آرایشگری-کفاشی-قصابی-تعمیرات چراغ و ...وجودداشته اند.
این دژ زیرزمینی از طریق تونل هائی با اطراف ارتباط داشته که یکی از این تونل ها باعبور اززیر رودخانه (چای) به روستای قمچی قای متصل می شده است.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ایجرود با اشاره به آثار مرمت شده در این شهرستان بیان داشت: حمام تاریخی روستای جوقین، مسجد جوقین، مسجد گلابر، چهل پله گلابر، حمام خویین، میل خویین و غار دستکند دژمنده از جمله آثار مرمت شده هستند.
آسیاب های خوئین
در روستای خوئین ۱۱ آسیاب فعال وجود داشته که همگی دریک زمان فعال بوده امانمی توانستند آرد مورد نیاز مردم را برسانند. آسیاب های خوئین از قسمت شمال روستا معروف به کلبر شروع ودردره سرخه رزان خاتمه می یابد.
ارتفاع بعضی از آسیابها به ۱۴ متر می رسیده است. در آسیابها از هر پنج کیلوگندم که آرد می کردند یک کیلو بعنوان حق الزحمه برمی داشتند.
دره های خوئین
روستای خوئین قدیم دردره هائی واقع شده بوده که از جنگل های انبوه پوشیده شده بوده اند و حیوانات وحشی بسیاری دراین دره هازندگی می کردند. ارگی دره یعنی دره آسیاب ها، پلنگی دره زیستگاه پلنگان درزمان های بسیار قدیم، دره سرخه رزان، آسیه دره، خولی دره، یاموذی دره، چشمه بار خوئین که در شعر شعرای خوش ذوق آمده در کوه های شمال شرقی روستا واقع گردیده وازطریق غازان ارخی به ارگی دره به صورت آبشار سرازیر بود. غازان ارخی وچشمه بار از آثارغازان خان جانشین کیخاتون ازنوادگان هولاکوخان مغول بوده که از خوئینی های فعلی بعضی به آن ها منصوب هستند.
خوئین دارای آثار تاریخی و طبیعی منحصر به فردی است، میل (کمبز) خوئین در کشور بی نظیر است، شاید در کل ایران مشابه شهر زیرزمینی دژمنده چهار یا پنج نمونه وجود داشته باشد.
از سال ۱۳۸۵ به طور جدی خوئین را در ردیف روستاهای هدف گردشگری قرار دادند گرچه پیش از آن نیز مطالعات متعددی در آنجا صورت گرفته بود.
آثار سفالی پراکنده یافته شده در دژمنده حکایت از تاریخی حداقل هزار ساله دارد، نظر محققان این است که این آثار متعلق به دوره سلجوقیان است، البته به نظر می رسد قدمت تاریخی خوئین بیش از این هاست، برخی کارشناسان باستان شناسی معتقدند میل خوئین حداقل دارای تاریخی ۲۳۰۰ ساله است. اطراف میل آثار سفالی یافته شده است که به قبل از اسلام و مشخصا به دوره اشکانیان تعلق دارد.
روستای خویین با چنین جاذبه هایی بر تارک خود، حالا منتظررونق گردشگری است.
روستای نمونه گردشگری منتظر رونق گردشگری
دهیار روستای خویین گفت: این روستا از سه سال پیش به عنوان روستای نمونه گردشگری انتخاب شده است اما تاکنون اقدام قابل توجهی برای رونق آن صورت نگرفته است.
قاسم آزاد پور در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه روستای خویین به دوره قبل از اسلام باز می گردد و بقایای آتشکده ها موید این موضوع است افزود: بافت تاریخی طبیعی این روستا جاذب گردشگراست مشروط بر اینکه برنامه ریزی صحیحی برای بهره مندی از ظرفیت های موجود وجود داشته باشد.
وی خاطر نشان کرد: با ثبت روستای خویین به عنوان روستای نمونه گردشگری دو اثر تاریخی از جمله حمام باستانی متعلق به چهار قرن پیش و غار دستکند دژمنه متعلق به هشت قرن پیش تلا حدودی مرمت شده اند.
دهیار خویین ادامه داد: ۱۱ آسیاب آبی قدیمی در این روستا وجود دارد که بلا استفاده است البته یک باب از آن ها فعال خواهد شد.
آزاد پور اظهار کرد: گنبد «میل خویین» با ارتفاع ۱۴ متر در دوطبقه، هشت مسجد قدیمی که اولین آن ها«ارگ دره»نام دارد و جنگل گردو از دیگر جاذبه های این روستای نمونه گردشگری است.
به گفته وی زیر زمین این روستای ۱۲۸ خانواری را غار دستکند «دژمنه» تشکیل می دهد و تنها خانه گردشگر آن اکنون فقط ۶۰درصد پیشرفت فیزیکی دارد و به بهره برداری نرسیده است.
دهیار روستای خویین زبان «خویین دیلی» را از میراث های معنوی این روستا می داند و می افزاید: این زبان تلفیقی از زبان های ترکی، کردی، بلوچ و لری است که افراد مسن به آن تسلط دارند و در بین جوانان کمرنگ تر است.
آزاد پور گفت: شمس الدین آذری خویینی، شاعر خویینی دو کتاب به زبان «خویین دیلی» نوشته و ترجمه کرده است.
وی با اشاره به جمعیت روستای خویین اظهار کرد: در گذشته چهار هزار خانواده در این روستا زندگی می کردند اما با مهاجرت هایی که اغلب در راستای یافتن کار، صورت گرفته فقط ۱۲۸ خانوار در این روستا زندگی می کنند و شغل اغلب آن ها دامداری و کشاورزی است.
به گفته دهیار خویین، این روستا صنایع دستی خاصی ندارد اما نوروز پارسال ۷۰۰ نفر مسافر از سایر استان های کشور برای بازدید جاذبه های تاریخی، روانه این روستا شده بودند.
آزاد پور معتقد است: مردم خویین برای جذب گردشگر آماده اند اما باید مسئولان دولتی حمایت و برنامه بهتری داشته باشند.
برو به فرم ارسال نظر
هیچ نظری تا الان ثبت نشده.