Zanjan Tourism Guide

 کال جنى یا دره جنها دره اى است که در شمال طبس و در اطراف روستاى ازمیغان و در امتداد خروجى قناتى که در نزدیکى آن قرار دارد واقع شده و 35 کیلومتر با شهرستان طبس فاصله دارد. دره اى زیبا و حیرت انگیز که بومیان قدیمى آن را دره جنها نامیدهاند و آن را خوف انگیز و محل زندگى ارواح و جنها می‌دانستند. براى دست یابى به کف دره نیازمند آشنایى به منطقه هستیم، دره داراى دیواره هاى بلند و پرشــیب اســت که وارد شدن به آن می‌تواند خطراتى به همراه داشــته باشد. وجود تونلها و خانه هایى بنام خانه گبرها دردل دیوارهها که براى ســکونت زرتشتیان آن زمان ساخته شده از دیگر جدابیت هاى این دره اســت. در این محدوده و در ارتفاع 2 مترى از ســطح زمین چاه ورودى قرار دارد که با کمک یک همراه مى توان به درون آن رفت . اگر از این چاه که حدود 7-8 متر ارتفاع دارد به وسیله جاى دست ها و حفرات بدنه آن بالا بروید به تالارى خواهید رســید که در دو طرف آن دو دالان قرار دارد که هر کدام شــامل چندین اتاق اســت. همه اینها به وسیله بشر و در دل دیواره این دره عجیب پدید آمده است. هنوز مى توان رد تیشه معماران آن را بر در و دیوار اتاقک ها مشاهده کرد . تاریخ بناى این مکان به دوره ساســانیان برمى گردد و به نظر مى رســد محل چله نشینى یکتا پرســتان بوده است.

این منطقه در اصطــلاح محلى به کال جنى یا دره جنى معروف اســت که در واقع ادامه رودخانه ازمیغان به ســمت پایین دســت است. کال جنى یکــى از رودخانه هاى دائمى منطقه طبس است؛ با وجود اینکه طبس منطقه اى گرم و خشک است اما رودخانه هاى دائمى وجود دارد که نشــانگر چشمه هاى پر آب در منطقه کوه هاى شــترى است. از جمله اشکال و مناظر فرسایشــى که می‌تواند بى ربط به اســم کال جنى هم نباشد مناظر دودکشها و تنورهاى جن است. دودکش هاى جن؛ ســتون هاى فرسایشــى اســت که دردیــواره رودخانه‌هــا به علت فرسایش آبى ایجاد می‌شود. تنورهاى جن نیز اشــکال اســتوانه اى شــکل فرسایشــى اســت که به دلیل ورود جریان هاى آب سطحى به داخل دره و شــدت فرســایش به صورت اســتوانه هاى توخالى در داخل رســوبات آبرفتى دیــواره دره ایجاد شــده اســت.  اشــکالى که به صــورت دودکشها و تنوره هاى جن مطرح اســت و باتوجه به عقاید پیشــینان می‌تواند به این دلیل باشــد که شاید از علت طبیعى این ســازهها و این اشکال فرسایشى اطلاعى نداشته‌اند و ساختش را به جنها نســبت می‌دادند. یکى از شــاخصترین و بکرتریــن این جاذبه‌ها منطقه کال جنى اســت که به لحاظ شــکل و ســاخت آن انسان دچار وهم و خیال می‌شود و بنابراین از این لحاظ این منطقه با نام کال جنى یا دره جنها معروف است.