رئیس‌جمهوری در گفت‌و‌گوی اخیر تلویزیونی خود، با تأکید ویژه بر موضوع اشتغال‌آفرینی، تمام اعضای کابینه را ملزم به تلاش بیشتر در این حوزه کرده و گفته است: «کار بزرگی برای اشتغال باید انجام گیرد و یکی از وظایف مهم‌ دولت حل مسئله اشتغال است.»

ازجمله نکات مهم مطرح‌شده در سخنان رئیس‌جمهوری نقش گردشگری در ایجاد اشتغال است و همان‌گونه که بارها در سخنانشان استفاده حداکثری از ظرفیت گردشگری را ازجمله عوامل توسعه پایدار دانسته‌اند، این بار نیز با ذکر آماری از ایجاد یکصدهزار شغل در سال گذشته، به سهم گردشگری در این زمینه اشاره داشته‌اند. از دیگر نکات قابل‌استخراج در گفته‌های رئیس‌جمهوری تأکید بر سرمایه‌گذاری و ضرورت حضور فعال بانک‌ها برای توسعه گردشگری است.

با عنایت به نام‌گذاری امسال با عنوان «اقتصاد مقاومتی: تولید و اشتغال» و با توجه به مطالبات نمایندگان خانه ملت از دولت در این زمینه، اجماعی روشن در زمینه توسعه اشتغال و کارآفرینی در بدنه نظام و جامعه به‌وجود آمده است و بدون‌شک گردشگری یکی از حوزه‌های مهم در این زمینه است. صنعت گردشگری در ایجاد اشتغال دارای مزیت‌ها و ظرفیت‌های ویژه است.

یکی از مزیت‌های متمایز صنعت گردشگری در مقایسه با صنایع دیگر ایجاد شغل به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم است، به این معنا که در قبال هر شغل مستقیم در زمینه گردشگری چندین شغل وابسته و پیرامونی ایجاد می‌شود. به‌عنوان مثال، وقتی در یک شهر هدف گردشگری، امکانات زیرساختی مانند مکان مناسب اقامتی، مجتمع پذیرایی و دیگر تأسیسات و تجهیزات لازم برای جذب گردشگر احداث شود، علاوه‌بر ایجاد اشتغال مستقیم در حوزه خدمات گردشگری، موجب رونق کسب‌وکار بسیاری از فروشندگان صنایع‌دستی، تولیدکنندگان مواد غذایی و پوشاک، رانندگان، رستورانداران و ده‌ها شغل خواهد شد.

از دیگر مزیت‌های گردشگری نیاز به سرمایه اندک برای ایجاد شغل است. به‌عنوان مثال، اگر در حوزه صنایع مادر یا پتروشیمی برای ایجاد هر شغل باید صدهامیلیون تومان هزینه شود در حوزه گردشگری با 40 تا 50میلیون تومان می‌توان شغل ایجاد کرد.

همچنین در حوزه گردشگری سرمایه‌گذاری در بخش بوم‌گردی با کمترین هزینه بیشترین بازده و ارزش افزوده را دارد، چراکه تقریباً مهم‌ترین امکانات اولیه همچون جاذبه گردشگری و مکان اقامتی و پذیرایی فراهم است و فقط با سرمایه‌گذاری در تجهیز و سامان‌دهی می‌توان برای ده‌ها نفر به‌طور مستقیم و غیر مستقیم شغل ایجاد کرد. هم‌اکنون در میان گردشگران غربی عطشی سیری‌ناپذیر برای تجربه حضور در مناطق بکر و دست‌نخورده ایران وجود دارد و حاضرند برای چند روز زندگی در کویر یا در میان عشایر، هزاران دلار هزینه کنند ضمن اینکه آنان در چنین سفری انتظار اقامت در هتل 5ستاره و برخورداری از امکانات لوکس را ندارند.

از دیگر مزیت‌های توجه به توسعه گردشگری، ایجاد اشتغال پایدار و هویت‌دار و ماندگار است، به این معنا که مشاغل این حوزه به‌دلیل وجود مخاطب و متقاضی بالفعل و قابلیت صددرصدی برای افزایش مشتریان، نه‌تنها ارزش افزوده و درآمدزایی خوبی دارد بلکه استمرار خدمات کیفی در این بخش موجب گسترش مشاغل و افزایش سرمایه‌ها می‌شود. فراموش نکنیم یک روز تمام ذخایر زیرزمینی‌مان تمام می‌شود، استفاده بی‌رویه از امکانات و داشته‌های طبیعی‌مان محیط‌زیست را نابود می‌کند، اما گردشگری صنعتی سبز و پاک و بدون آسیب است که نه‌تنها نیازی به بلعیدن ذخایرمان ندارد بلکه روزبه‌روز موجب توسعه و آبادانی کشور و ارتقای جایگاه ما در سطح جهان می‌شود.

ایران براساس آمارهای جهانی به‌لحاظ جاذبه‌های گوناگون (فرهنگی، مذهبی، طبیعی و تاریخی) جزو 5 کشور بالقوه توانمند در زمینه جذب گردشگر خارجی است و درواقع ما ظرفیتی داریم که با معرفی درست آن و با پذیرایی مناسب از گردشگران خارجی، می‌توانیم سهم واقعی‌مان را از صنعت پردرآمد توریسم جهان به خود اختصاص دهیم. حوزه گردشگری هم در بیانات رهبر معظم انقلاب درجهت نقش‌آفرینی در اقتصاد مقاومتی و هم در اسناد فرادستی کشور موردتأکید قرار گرفته است.

با این رویکرد و با نگاه ویژه‌ای که رئیس‌جمهوری محترم بر ضرورت توسعه گردشگری دارند، شناسایی و تجمیع تمام ظرفیت‌ها به‌عنوان نخستین گام در سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در دستورکار قرار گرفته است و امیدواریم در تعامل بیشتر با بخش خصوصی، سرمایه‌گذاران و به‌ویژه بانک‌ها، شرایط جذب و تأمین اعتبارات لازم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقدمات در این زمینه فراهم شود.

 

*معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری

**منتشرشده در روزنامه ایران، یکشنبه 26 شهریور 96