Zanjan Tourism Guide

زنجان؛ شهری که باید دید؛ فرصتی جدید برای سفر بعدی شما؛ زنجان به شما نزدیکتر از آن است که تصور می‌کنید!

دستورالعمل انتخاب واحد خدماتی سبز 1395

توسط در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۹۵

معرفی گیاهان دارویی استان زنجان

توسط در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۹۵

قوانین و ضوابط مناطق نمونه گردشگری - 1389

توسط در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۹۵

از اینجا دانلود کنید:

http://bayanbox.ir/download/7051351501540344052/nemoune-gardeshgari.pdf

سند ملی طبیعت گردی - نسخه اول - 1386

توسط در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۹۵

از اینجا دانلود کنید:

http://bayanbox.ir/download/9139814623335797079/sanad-tabiatgardi.pdf

از اینجا دانلود کنید:

http://bayanbox.ir/download/6406382590995049406/code-653.pdf

تعاریف مختلف گردشگری و نقد آنها

توسط در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۹۵

مک کین (1977): یک تمایل ژرف و گسترده انسانی برای شناخت دیگران از طریق برخورد متقابلی که ما طی آن خودمان را می‌شناسیم. یک جستجو و یک سیر و سلوک برای دیدن و شاید درک کلی سرزمین‌های قابل سکونت زمین.           

نقد: گردشگری به مثابه یک کنش مثبت برای تحقق خویشتن و خود شکوفایی.

 

جعفری (1977): مطالعه بشر دور از محل سکونت معمولی‌اش، همچنین دور از صنعتی که به نیازهایش پاسخ می‌دهد و اثراتی که گردشگر و صنعت گردشگری بر محیط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی میزبان دارد.

نقد: اگرچه استفاده از لفظ «بشر» منسوخ شده اما نباید ما را از سودمندی این تعریف غافل کند.

 

ماتیسون و وال(1982): یک پدیدة چند عاملی که حرکت از محل اقامت معمول و ماندن در آن جا را شامل می‌شود؛ مقایسة عناصر پویا و ایستا و نتایج آنها.

نقد: رویکردی سودمند، اما بسیار گسترده و کلی. آیا گردشگری یک پدیده است؟

 

پیرس (1982): گردشگری می‌تواند ترکیبی از عناصر نسبتاً مرتبط صنعتی باشد که از حرکت مردم از محل سکونت و ماندن در مکان‌های دور از محل اقامت ناشی می‌شود. گردشگری در اساس یک پدیده مرتبط با جوامع فراغتی است.

نقد: یک تعریف بلا استفاده، اما مؤثر که میزان اثرات را مشخص نمی‌کند.

 

مورفی (1985): مجموعة مسافرت‌های افراد به سوی مکان‌های مورد نظر با طول مدت مشخص، ترکیبی از تفریح و تجارت.

نقد: بر هدف سفر متمرکز شده است.

 

اوری (1990): مصرف کالا و خدمات در مسافرت؛ مصرف ابژه‌های مادی و غیر مادی به دلیل احساس مطبوع و تجربة خوشایند آن در مقابل زندگی روزمره.

نقد: تأکید بر مصرف به مثابه نوعی از پست مدرن؛ اروپاگرایی.

 

دین (1991): تجربه مکان برای گردشگر و تجربة دیگران برای میزبان.

نقد: تأکید بر تجربه متقابل برای میهمان و میزبان.

 

لی‌یر (1995): آرا و نظرات افراد در مورد این که کجا بروند، چه کاری بکنند یا نکنند و چگونه با بقیه ارتباط برقرار کنند.

نقد: تعریف گردشگری بر اساس رفتار آنها و تعامل با محیط‌های روان‌شناختی.

 

میدلتون (1998): گردشگری بازار است؛ خواست جمعی و الگوهای مصرف بازدید کنندگان برای یک طیف گسترده از تولیدات مرتبط با مسافرت را بازتاب می‌دهد.

نقد: تأکید بر تجارت و گردشگر به مثابه مشتری؛ در شناخت اثرات شکست می‌خورد.

واژه نامه گردشگری

توسط در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۹۵

گردشگری کارخانه ای (Factory tourism)
بازدیدها و سفرهای سازمان یافته از کارخانه ها برای دیدن اشیاء ساخته شده و فرآیند کار را گویند که ممکن است خرید از فروشگاه کارخانه را نیز برای بازدیدکنندگان فراهم کند.

گردشگری مزرعه ای (Farm tourism)
این نوع گردشگری به واسطه محیط خاصی که دارد از دیگر انواع گردشگری تمییز داده می شود و همچنین به گردشگری کشاورزی  که نیز مشهور می باشد در واقع این نوع گردشگری بخشی از کل گردشگری و محل همپوشانی گردشگری محیطی و گردشگری فرهنگی است.
گردشگری مزرعه ای مکانی که گردشگران در آن اقامت می کنند و زمانیکه در کارهای کشاورزی و دامپروری شرکت می کنند را شامل می شود.به علاوه ، این نوع گردشگری ابزاری برای حفظ منابع طبیعی و نگهداری چشم اندازها و مناظر سنتی می باشد.

قایق ( کلک ) (Ferry)
قایق مخصوص حمل مسافر و کالا در مسیر های کوتاه که از یک سو مرتبا به سوی دیگر می رود.

جشن (Feast)
جشنها اغلب با تفریح و سرگرمی همراه هستند. جشنهای روزهای مذهبی ، جشنهایی همگانی هستند که اغلب تعطیلات عمومی و یا عید می باشند. در واقع جشن ها یادآور روزهای مهم هستنند.جشنواره های غذا جدیدترین نوع آنها می باشند که تمامی اینها به طور بالقوه جاذبه گردشگری محسوب می شوند.

تورهای مستقل خارجی (Foreign independent tours)
تورهایی خارجی هستند که توسط خود گردشگران سازماندهی می شود که دارای کیفیت بالا و به صورت اختیاری  و بدون راهنما می باشند.

انعام (Gratuity)
مبلغ اضافی که علاوه بر قیمت معمولی به شخصی که در رستوران و... خدمتی را ارائه می کند توسط مشتری داده می شود.

جشنواره مذهبی (Festival, religious)
جشنواره هایی که وابستگی مذهبی دارند جشنواره مذهبی نامیده می شوند. رویدادهای گوناگونی که امروزه مضمون مذهبی بیشتری دارند در بسیاری از محیط ها و مذاهب پرورش پیدا می کنند که تعداد زیادی از گردشگران رااز نواحی دور و نزدیک  به خود جذب می کنند.
اخیرا تعداد زیادی از این جشنواره ها در کشورهای مدیترانه به منظور پیشرفت گردشگری این کشورها  مورد استفاده قرار گرفته اند.

شوخی (Fun)
 این لغت اشاره دارد به میزان مفرح بودن گردشگری ، شوخی و خنده خواسته ی یک کودک و فرد بالغ در هر موقعیتی می باشد و می تواند انگیزه ای برای گردشگر باشد .

برنامه های مصرف مکرر (Frequent user programmes)
این نوع برنامه ها برنامه هایی هستند که در آن مشتریان دائمی و ثابت خدمات شرکتها و موسسات را از طریق سفرهای رایگان و یا تخفیف ویژه و یا سایر امتیازات دریافت کنند.

گردشگری سخت (Hard tourism)
این نوع گردشگری که نقطه مقابل گردشگری نرم و جایگزین می باشد برای توصیف و بیان توسعه ی بدون برنامه و زیاد گردشگری و با هدف توجه به مسائل اقتصادی و عدم توجه به اثرات اجتماعی ، فرهنگی و زیست محیطی مورد استفاده قرار می گیرد.

هدف سفر (Purpose of trip)
اهداف اصلی سفر به شش گروه عمده تقسیم می شوند که این گروه بندی توسط سازمان جهانی جهانگردی و به منظور اهداف آمارگیری صورت گرفته است .
این اهداف اصلی سفر تفریح ، دیدار دوستان و اقوام و آشنایان ، تجارت ، گذران اوقات فراغت ، سفرهای مذهبی و زیارتی و درمان می باشند.

گردشگری روستایی (Rural tourism)
این نوع گردشگری در سالهای اخیر به عنوان ابزاری برای ایجاد درآمد و اشتغال و تنوع بخشی به اقتصاد محلی مورد توجه قرار گرفته است.
عمدتا شهرنشینان برای تجربه موقت سبک و شیوه زندگی روستایی این نوع گردشگری را طلب می کنند.گردشگری روستایی بیشتر یا گردشگری مزرعه شناخته می شود حال آنکه گردشگری روستایی دربرگیرنده مفهوم وسیعتری می باشد.

جهان چهارم (Fourth world)
در واقع اصطلاحی است که به اقلیت مردم که در حکومت های متشکل از یک قوم جمع شده اند گفته میشود که به طور کلی در نواحی جنبی جغرافیایی زندگی می کنند و از لحاظ سیاسی واقتصادی وضع نامناسبی دارند و توسعه نیافته اند.
مردم جهان چهارم برای گردشگری قومی و گردشگری ماجراجویانه به عنوان یک جاذبه می باشند که در صورتیکه هنرهای دستی و فرهنگ آنها به طور فزاینده منتشر گردد محیط های طبیعی که آنها در آن زندگی می کنند در معرض خطر قرار می گیرد.

جشنواره (Festival)
در تمامی فرهنگ ها برگزاری جشن وجود دارد و انواع اشیا ، افراد یا موضوعات همه دلایلی برای ایجاد جشنواره ها محسوب می شوند.به طور کلی جشنواره ها دارای محتوای مذهبی یا غیر مذهبی می باشند که در سطوح مختلف محلی ، ملی و بین المللی برگزار می شوند و یکی از جاذبه های گردشگری محسوب می شوند.


سازمان سفر بین المللی جوانان (Federation of international youth travel organization)
هدف از این سازمان ترویج پویایی و گسترش افق های فکری افراد جوان به وسیله سفر ، فراگیری زبان ، زندگی خانوادگی ، گردشگری فرهنگی و اجتماعی و سایر فرصتها برای رشد و پیشرفت فردی است.که یکی از بزرگترین سازمانهای تجاری در بخش سفر جوانان و دانش آموزان می باشد.این سازمان از رشد سریع گردشگری جوانان حمایت می کند و 245 عضو در 54 کشور دارد. این سازمان برای تسهیل دستیابی به امکانات گردشگری و فرهنگی و فعالیت های تفریحی به اعضای جوان خود کارت شناسایی ارائه می دهد.

 نمایشگاه ها (Fairs)
نمایشگاه ها رویداد هایی هستند که معمولا به صورت دوره ای و برای معامله ی کالا و خدمات برگزار می شوند.که شامل آموزش، سرگرمی ها، مسابقه ها و جشن می باشد.

نمایشگاهای کشاورزی یه سنت های روستایی توجه دارند. همچنین نمایشگاههای تجاری به تجارت و خرید و فروش توجه دارند.نمایشگاهای جهانی باعث می شوند که کشورها با یکدیگر مقایسه شوند و از این طریق موجب افزایش ورود جهانگرد می شود.

تفریح در جنگل (Forest recreation)
جنگل ها مکانهای عمده ای برای تفریح گردشگران پویا و فعال می باشند مخصوصا برای چادر زنان و بوته و شاخ و برگ پیماها.
تفریح در جنگل می تواند آهسته و کوتاه قدم بر داشتن و مسیر طولانی راه پیمودن ( کوچ نشینی ) باشد ویا می توان ماهیگیری و قایق رانی در جایی که آب وجود دارد را شامل شودو همچنین جنگلها مکانهایی برای گردشگری طبیعت ، گردشگری ماجراجویانه و طبیعت گردی هستند. در جایی که جنگلها از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند ممکن است از آنها به عنوان پارک ملی حفاظت شود.

 بیماریهای ناشی از غذا (Food- borne illness)
بیماریهای ناشی از غذا به دلیل وجود مستقیم یا غیر مستقیم  باکتریهای مضر در مواد غذایی مصرفی می باشد. مانند سالموندلا. این قبیل بیماریها مکررا موجب معده درد ، اسهال ، استفراغ می شوند.گردشگران برای جلوگیری از این نوع بیماریها باید از نوشیدن آب با بطری ، خوردن غذاهای داغ ، خوردن سالاد ، میوه های محلی.و... اجتناب کنند مگر اینکه توسط منبع قابل اطمینانی تولید شده باشند.   

اثر تظاهری (Demonstration effect)
افزایش تعداد گردشگران در یک مقصد، اثرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زیادی را برای جوامع میزبان به همراه دارد.که از جمله مهمترین این اثرات ، تقلید است که ساکنان محلی برخی از جوامع تمایل به تقلید از رفتار گردشگران را دارند. لذا ویژگیهای رفتاری آنها را به خود می گیرند و از رفتار آنها تقلید می کنند.
درک این مفهوم نیازمند توجه به این موارد می باشد که چرا تنها برخی از رفتارها تقلید می شوند؟ چه کسی از آنها تقلید می کند ؟و چگونه آنها را یاد می گیرند ؟
تحقیقات نشان داده است که فاکتورهای معینی در ایجاد این امر دخیل هستند از جمله آنها :شکاف فرهنگی بین فرهنگ گردشگران و فرهنگ جامعه میزبان ، قدرت اقتصادی جامعه میزبان و مهمان ، همسانی فرهنگ و مورد قبول واقع شدن آن توسط اکثریت افراد جامعه میزبان ، قدرت فرهنگی جامعه میزبان و میزان انعطاف پذیری و پاسخگویی آن به تاثیرات جدید که این امر بیشتر در کشورهای در حال توسعه دیده می شود زیرا زمانیکه یک گردشگر از یک کشور توسعه یافته به کشوری در حال توسعه سفر می کند شکاف های فرهنگی در این صورت برجسته تر می شوند.

بازدید کننده یک روزه (Excursionist)
به افرادی گفته می شود که سفرهای تفریحی آنها کوتاه مدت ( یک روزه ) و عموما شب راخارج  از خانه اقامت نمی کنند.که این افراد اغلب به صورت گروهی سفر می کنند و به دلیل اقامت کوتاه مدت آنها در مقصد استفاده آنها از خدمات گردشگری نیز محدودتر می باشد. امروزه سفرهای تفریحی کوتاه مدت در میان کشور هایی که با یکدیگر همسایه هستند امری متعارف و پدیده ای مهم می باشد که اغلب به صورت جداگانه در آمار گردشگری آنها  ثبت می شود .

کج رفتاری (Deviance)
به طور کلی می توان این واژه را به این صورت معنی کرد: رفتاری که با نرم و حالت طبیعی و استاندارد تفاوت دارد. اما تعریف اجتماعی و منطقی کج رفتاری عبارت است از: سر باز زدن از استانداردهای برجسته و شاخص.
بنابراین گردشگری، به دلیل اینکه برای اکثریت مردم، تعطیلات، دوره ای از رفتار است که با رفتارهای روزمره زندگی متفاوت می باشد، خود ، یک نوع کج رفتاری تلقی می شود و همچنین در برخی از موارد رفتار واقعی که از برخی گردشگران سر می زند در صورتیکه شامل فعالیت هایی همچون : استفاده از مواد مخدر ، مصرف بیش از حد مشروبات الکلی یا فحشا باشد( هر چند این رفتارها لزوما جرم محسوب نمی شوند ) ممکن است کج رفتاری تلقی شود.
اما به طور کلی توصیف کج رفتاری و اینکه چه عواملی باعث ایجاد آن می شود نیازمند توجه و دقت در موارد زیر هست : اینکه استانداردها چگونه هستند ؟ چه کسی و چگونه آنها را تعیین می کند و چه کسی و چرا از آنها پیروی می کند؟

توسعه گردشگری(Development era)
توسعه گردشگری به 3 دوره اصلی تقسیم می شود : دوران پیشه وری ،  که به عنوان توسعه آهسته و کند شناخته می شود که در این دوره گردشگری با مهارتها و تکنولوژیهای کمیاب و نادر مواجه بود. دوره ی فوردیزم که در این دوران گردشگری با استاندارد شدن و تولید انبوه همراه بود و بالاخره دوره گردشگری نوین که گردشگری اولیه را از طریق بخش بندی تقاضا ، انعطاف پذیری عرضه و ادغام مورب متحول نموده است.

انعام (Tipping)
نوعی پرداخت کاملا اختیاری  می باشد که مستقیما از طرف مشتری به کارمند در قبال کیفیت خدماتی که ارائه شده پرداخت می شود. دادن انعام تنها در برخی از فرهنگها وجود دارد و در برخی از فرهنگها اصلا چنین پرداختی دیده نمی شود.
دادن انعام در جاهایی که خدمات مستقیم و یا به صورت شخصی به مشتری ارائه می گردد بسیار برجسته تر می شود. رستورانها و هتل ها از نمونه مکانهایی هستند که در ان ها دادن انعام بسیار دیده می شود.

گردشگری جوانان(Youth tourism)
یک بخش از بازارگردشگری که افراد در سنین 18-15 و 29-25 را شامل می شود . آمار نشان می دهد که گردشگری جوانان بیش از گردشگری به شکل کلی در حال توسعه می باشد .

Winter sun
تعطیلات یکه در فصول غیر از تابستان برای استفاده از امکانات گردشگری مناطقی که درزمستان اقلیم مناسبی دارند مانندسواحل مدیترانه و یا جزایر قناری در اسپانیا و فلوریدا در آمریکای شمالی به ویژه برای بازنشسته ها طراحی می شوند .

Water resources depletion and pollution
منابع آب تازه در بسیاری از کشورها کمیاب می باشد وبا مصرف بالای کشاورزی ،صنعتی ، خانگی و نیز آلودگی بیش از پیش تحلیل می روند .صنایع سفر گردشگری و هتل داری مصرف کنندگان عمده آب و نیز تولید کننده زباله و فاضلاب می باشند. کمبود و آلودگی آب به ویژه در کشورهای درحال توسعه بر گردشگری و هتلداری نیز تاثیر می گذارد .

میل به سفرهای تفریحی (Wanderlust)
این واژه میل به ترک جاهای شناخته شده به قصد مقاصد ناشناس و سفر رفتن برای دیدن مکانهای متفاوت به قصد مناثر شدن از جیزهای جدید را توصیف می نماید .به نظر می رسد میل به سفر بیشتر درگردشگری بین المللی ارضا شود تا در گردشگری بومی به نیاز به امکاناتی برای اقامت کوتاه دارد تا اقامت تا اقامت های طولانی . اقلیم نیز در اینارتباط در درجه بعدی اهمیت قرار دارد ومعمولا بیش از یک مکان یا کشور مورد بازدید قرار می گیرد .

شهر نشینی (Urbanization)
فرایند رشد مناطق شهری بهگونه ای که موجب افزایش نسبت جمعیت ساکن در آنها شود.این مفهوم اغلب با صنعتی شدن در هم آمیخته است افزایشجمعیتشهری توامبا مهاجرتاز مناطق روستایی به مناطق شهری است . از آنجا که مناطق شهری نسبت تعطیلی بالایی دارند ارتباط مهمی با گردشگری دارد.

User- oriented resources
منابع اختصاصی ویژه گردشگری و تفریح که جاذبه ی آنها بیشتر بر پایه دسترسی آسان شکل گرفته است تا کیفیت منابع در مجاورت مراکز جمعیتی قرار گرفتهوبیشتر پاسخگوی نیازهای مردم محلی و منطقه است تا بدنبال جذب بازدید کننده بین المللی باشد .مانند پارکها ، اماکن ورزشی و رستورانها .

Urban renewal
بازسازی، تعمیر و نوسازی بافت عادیو فرسوده شهری به گونه ای که فضاهای مورد نیاز گردشگری و تفریحی بخش مهمی را به خود اختصاص دهند .

گردشگری شهری (Urban tourism)
سفرها و بازدید هایی که به مقاصد شهری انجام می گرید تحت عنوان (city tourism)  نیز شناخته می شود.سفرهایی که با انگیزه بازدی از جاذبه های تاریخی و فرهنگی تجاری خرید وشرکت در رویدادها انجام می گیرد . این گونه گردشگری رشد سریعی داردواین امر فرصت بیشتری برای بازسازی بافت های شهری فراهم می آورد .

شاخص سفر (Trip index)
روشی آماری برای تعیین اینکه مقاصدی که توسط گردشگران بازدید می شوند مقاصد اصلی هستند و یا صرفا توقفگاهی بین راهی .این شاخص با تقسیم شب های گذرانده شده درمقصد بر کل شبهای سپری شده در طول سفر (100× ) محاسبه می شود . شاخص 100نشانمی دهد که تمام سفر در یک مقصد گذرانده شده وشاخص صفر بدین معنی است که هیچ شبی در طول سفر در آن مقصدگذرانده نشده است.

مسافر (Traveler)
فردی که بین دویا چند کشورو یا بین دو یا چند محل در داخل کشور محل سکونتش در حال سفر باشد . از نظر آمارگردشرگری تفاوتی میان دونوع عمده از مسافران وجود دارد : «دیدارکنندگان» و«سایر مسافرین» . تمامی مسافرینی که به فعالیت های گردشگری می پردازند ، دیدار کننده می باشند.
بنابراین واژه دیدار کننده معرف مفهوم پایه ای برای سیستم کلی آمارهای گردشگری می باشد . (سازمان جهانی جهانگردی )

صنعت سفر (travel industry)
در معنای دقیق ، شرکت های حمل ونقل مسافر وشکرت هاو تشکیلاتی که خدمات خودرا می فروشند از جمله متصدیان گشت و آژانس داران ، در معنایی جامع تر به تمامی شرکت ها وتشکیلاتیاتلاق می شودکه نیازهای مسافرانرا برآورده می سازند .
گاهی اوقات به عنوان مترادف صنعت گردشگری نیز استفاده می شود .

صنعت سفر (Travel advisory)
توصیه ای که غالبا به صورت هشدارتوسط مقامات دولتی در رابطه با مسافرت به یک کشور یا منطقه ، در مواردی مانند نا آرامی های اجتماعی یا به خطر افتادن سلامتی ، انتشار می یابد.

مسیر (Trail)
در تفریح و گردشگری عموما مسیرهای طراحی شده است همراه با تابلوهای راهنما جهت هدایت افراد ، دوچرخه سواران ، و یا اسکی بازان درطول آن مسیر، اگر چه بیشتر برای استفاده بازدید کنندگان طراحی می شوند به طور فزایندهای به عنوان ابزاری جهت مدیریت بازدید کننده ها در مناطق با  تراکم بالا استفاده می شوند .

شاخص عملکرد گردشگری (Tourist function index)
سنجش خام اهمیت گردشگری دریک منطقه که با بررسی نسبت تعداد تخت موجود و جمعیت ساکن سنجیده می شود .

مرکز اطلاع رسانی گردشگری (Tourist information centre (TIC))
دفتری که در زمینه جاذبه ها تسهیلاتوخدماتگردشگری اطلاع رسانی می کندو گاهی اوقات خدماتی مانندرزرو اقامت گاه را نیز ارایه می دهد .این خدمات ممکن است توسط دولت شوراهای گردشگری و یا سایر سازمانها عرضه شود .

Tourist enclave
یک منطقه مقصد گردشگری که گاهی اوقات رویداد در کنار یکدیگر انتخاب مقصد گردشگر را تعیین می کنند .

گردشگر (Tourist)
برای اهداف آمارگیری دیدار کننده ای را گویند که به مدت حداقل یک شب از یک محل بازدید می کند و هدف اصلی او ازبازدید : تفریح واستراحت تجارت و امور حرفه ای  وسایر اهداف گردشگری می باشد (سازمان جهانی جهانگردی )

Townhouse hotel
گونه هایی از هتلهای کوچک و خصوصی که اقامت تجملی را در مرکز شهرها و در ساختمانهای بازسازی شده عرضه می کنند .

بخش گردشگری (Tourism sector)
بخشی از اقتصاد که وظیفه ی اصلی آن پاسخ گویی به نیازهای گردشگران بوده ومتشکل از صنایع وابسته به گردشگری است که بیشتر خدمات خود را به گردشگران ارایه می کنند تا مردم و بازار محلی

مناطق مولد گردشگری /گردشگر فرست (Tourism generating areas)
مناطق مبدا گردشگران بنابراین مناطق اقامت و دایمی گردشگران که نشانگر منبع تقاضا و موقعیت بازار هستند ، جایی که وظایف اصلی بازاریابی گردشگری بر آن اساس انجام می شود . مراکز جمعیتی مهم در کشورهای توسعه یافته مناطق اصلی مولد گردشگری بین المللی و بومی به حساب می آیند .

اثر گردشگری (Tourism impact)
به طور کلی اثراتی که گردشگران و توسعه گردشگری بر روی جامعه و یا منطقه دارند.اثرات معمولا به سه دسته اقتصادی اجتماعی فرهنگی وزیست محیطی تقسیم می شوند .گاهی اوقات با تقسیم عدد مربوط به تراکم گردشگری یک دوره به دروه بعد شاخص تراکم گردشگررا محاسبه می نمایند .

مخارج گردشگری (Tourism expenditure)
مجموع هزینه های مصرفی که توسط یک بازدید کننده ویا از طرف یک بازدیدکننده برای سفر و اقامت اودر یک مقصد پرداخت می شود. جزئیات پیشنهادی آن شامل هفت دسته اصلی می شوند . سفر کامل و گشت کامل با اقامت ، غذا و نوشیدنی حمل و نقل تفریح فعالیت های فرهنگی و ورزشی و خرید .

مقاصد گردشگری (Tourism destinations)
کشورها نواحی شهرها وسایر مناطقی که گردشگران راجذب می کنندمحل اصلی فعالیت گردشگران هستند و بیشتر وقت و هزنیه ی گردشگران در این مناطق صرف می شود. اصلیترینمحل تمرکز جاذبه ها اقامت وسایر تسهیلات و خدمات گردشگری هستند واثرات مهم گردشگری (اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی ) در آنجا روی می دهد.

اقامتگاه گردشگری (Tourism accommodation)
تعریف قابل قبول بین المللی برای این واژه وجود ندارد . اما می توان آن را هر نوع تسهیلاتی که معمولا امکان اقامت شبانه برای گردشگران را فراهم می آورد ، تعریف نمود . به دو گروه اصلی تقسیم می شود تاسیسات گردشگری همگانی و اقامت گاه گردشگری خصوصی .

شاخص فعالیت گردشگری (Tourism activity index)
اندازه گیری تغییر نسبی فعالیت گردشگری در طی زمان که در آن اطلاعات جمع آوری شده از مناطق مورد نظر برای اندازه گیری سطح و میزان گردشگری استفاده می شود .تحت عنوان tourism barometer نیز عنوان می شود .

مناطق زمانی (Time zones)
تقسیم دنیا به مناطقی بر اساس نصف النهار گرینویچ که در آن ساعت رسمی محلی مورد استفاده قرار می گیرد .هنگامی که زمین هر 24ساعت یکبارحول محور خود که 360 درجه طول جغرافیایی است یک چرخش کامل می کند ، 24منطقه ی زمانی پدید می آید . اساس زمانی خورشیدی در هر منطقه نصب النهار مرکزی آن منطقه است که 15درجه با نصف النهار مجاور فاصله دارد . اما منطقه واقعی بیشتر از واحد ها و مرزهای سیاسی تبعیت می کند تا دقیقا ا ز نصف النهارها . کشورهای بزرگ با کشیدگی شرقی ، غربی به مناطق زمانی متعددی تقسیم می شوند مثلا قاره آمریکا به پنج ، کانادا به شش و فدراسیون روسیه به یازده منطقه زمانی تقسیم شده اند.

گردشگری سیاه (Thana tourism)
تحت عنوان گردشگری سیاه نیز شناخته شده است . سفرها وبازدیدهایی ازمقاصدی که به نوعی با مرگ و میر انسانها مرتبط است مانند مکانهای آدم کشی و جنایت میدان های جنگ.

گردشگری پایدار (Sustainable tourism)
برگرفته از مفهوم توسعه پایدارکه در سال1987 درگزارش کمیسیون توسعه و محیط زیست سازمان ملل تعریف شده این واژه برای تمامی گونه های گردشگری که در دراز مدت با محیطهای زیست محیطی اجتماعی و فرهنگی سازگار جهانی گردشگری ، گردشگری پایدار را به عنوان مدلی از توسعه اقتصادی تعریف کرده است که طراحی می شود تا :
کیفیت زندگی مردم جامعه میزبان را بهبود بخشد ، تجربه ی نابی برای بازدی کننده به همراه داشته باشد .کیفیت محیط زیست را حفظ نماید واجرای آن هم بستگی به جوامع میزان و هم بازدید کنندگان دارد.

Sunlust
انگیزه ای برای سفرهای تفریحی که توسط اچ پی گری تحت عنوان وجود امکانات بهتر در یک مقصد گردشگری به نسبت آنچه در محل زندگی گردشگری وجود دارد ، تعریف شد . این سفرها اغلب معادل استفاده از تسهیلات اقامت طولانی مدت و تفریحی مانند تفریحگاهها می باشند.

Standby
درسفر و گردشگری به فردی گفته می شود که رزرواسیون قبلی ندارد ودر لیست انتظار قرار دارد.

گردشگری ورزشی (Sports tourism)
سفرها و بازدیدهایی که به انگیزه شرکت در یک مسابقه ورزشی ویا تماشای آن صورت می گیرد.

گردشگری فضایی (Space travel /tourism)
سفر وبازدید از فضا ، اولین بار در سال 2001 توسط یک آمریکایی که با استفاده از یک فضا پیمای روسی به ایستگاه فضایی رفت ، انجام گرفت .

گردشگری اجتماعی (Social tourism)
گردشگری با مشارکت افرادی: که یا امکانات کافی در اختیار ندارند و یا به واسطه شرایط سنی، ناتوانایی جسمی و شرایط خانوادگی امکان سفر رفتن را ندارند و با در نظر گرفتن تمهیلاتی مانند پرداخت یارانه، خدمات و تسهیلات ویژه، امکان سفر رفتن را برای آنها فراهم می آورند .

Scenic route
جاده ای خوش منظره و اغلب با عرض کم که از میان مناطق جاذب حومه شهر عبور می کند.
این مسیرها نه تنها به عنوان جاذبه توریستی بلکه به جهت جلب توجه گردشگران و دورکردن آنها از جاده های اصلی واجد اهمیت هستند.

گردشگری روستایی (Rural tourism)
گردشگری در مقاصد حومه ی شهرها .گردشگری روستایی در سالهای اخیر به عنوان ابزاری جهت درآمدزایی و ایجاد اشتغال و تنوع بخشیدن به اقتصاد محلی مورد توجه قرار گرفته است .
گردشگری روستایی اغلب با گردشگری مزرعه شناخته می شود اما گردشگری روستایی مفهوم گسترده تری را شامل می شود که در برگیرنده مسیرهای ویژه طبیعت گردی ، مکانهای گردش دسته جمعی ، مراکز تفسیر وموزه های کشاورزی و مردم شناسی است .

علاقمندی به سفر (Wanderlust)
در حالت کلی این لغت برای نشان دادن علاقه به سفر به کار می رود اما به صورت تخصصی ، نوعی از گردشگری را که در آن فرد با آرزوی تجربه ی مکان ها و یا فرهنگ های جدید و متفاوت و اشتیاق به سازگاری با شرایط محلی ، جاهای شناخته شده را به قصد مقاصد ناشناخته ترک می کند توصیف می نماید که معمولا در این سفر بیش از یک مقصد مورد بازدید قرار می گیرد.

مجموعه فرصت (Opportunity set)
که به ترکیبی از مقاصد که یک گردشگر برای انجام یک مسافرت خاص بررسی می کند اشاره دارد. اندازه، تعداد  و ارکان مجموعه فرصت می تواند در بین افراد و سفرها به طور قابل ملاحظه ای تغییر کند. که شناخت و آگاهی فرد از مقاصد مختلف، تجربه ی قبلی فرد ، شخصیت و ماهیت سفر ( از نظر مدت سفر ، هزینه های آن و ... ) می توانند بر مولفه های یک مجموعه فرصت تاثیرگذاز باشد.

Game park reserve
منطقه ای که به منظور حفاظت از حیات وحش و محدودسازی رابطه ی متقابل انسان و حیات وحش و زیستگاه های موجود در محدوده آنها طراحی شده است که می توانند مالکیت خصوصی یا دولتی داشته باشند. که گاهی ممکن است در این مناطق مجوز شکار تفریحی صادر شود. اما به علت اینکه بسیاری از این مناطق از زیستگاه ها و حیوانات در برابر خطر انقراض محافظت می کنند تنها اجازه ی تماشا و عکسبرداری از آنها را صادر می نمایند.

موقعیت اجتماعی (Social situation)
اصطلاح کلی برای بیان تعامل مردم به روش های معمول در موقعیت های خاص می باشد که این روش ها دارای نه ویژگی می باشند که عبارتند از : اهداف ، قوانین ، نقش ها ، مجموعه ای از اصول ، زنجیره رفتار ، مفاهیم تنظیمات محیطی، زبان، مهارت ها و مشکلات که استفاده این اصطلاح در گردشگری در تعاملات میزبان و مهمان ، گردشگری – راهنما می باشد.

هزینه فرصت (Opportunity cost)
هزینه فرصت هر منبع نسبت به متنی که در آن استفاده شده است تعریف می شود. و این کلمه عبارت است از سودی که در صورت عدم استفاده از منبع به دلیل استفاده از یک جایگزین سودمندتر از دست می رود. بنابراین اگر سود ناشی از یک کاربرد پیشنهادی حداقل برابر با هزینه فرصت نباشد آن کاربرد از نظر اقتصادی توجیه نمی شود.

گردشگری ادبی (Literary tourism)
به شکلی از گردشگری اطلاق می شود که انگیزه عمده و اصلی آن بازدید از مکان های ویژه ای می باشد که به موارد جالب در ادبیات مربوط می شود. که می تواند بازدید از خانه های گذشته و حال نویسندگان ، اماکن واقعی یا افسا نه ای که در ادبیات شرح داده شده اند و اماکن مربوط به شخصیت ها و رویداد های ادبی را شامل شود.

توصیه های سفر (Travel advisory)
کشورها اغلب شهروندان خود را در مورد ناپایداریهای شرایط سیاسی یا اجتماعی موجود در مقصدهای جهان آگاه می کنند.
این توصیه ها به معنای بازداشتن از سفر نمی باشد هر چند ممکن است این مفهوم و اثر را داشته باشد اما بیشتر به این معنا است که گردشگران را در برابر موقعیت هایی که با آنها آشنایی ندارند آماده و مجهز نمایند تا احتیاط کافی را داشته باشند.

Safari
این اصطلاح سفرهای کاملا مجهز که افراد برای آنها آموزش و راهنمایی شده اند و آذوقه و مواد غذایی آنها از قبل تهیه شده است به منظور شکار ، اکتشاف یا تحقیقات علمی را شامل می شود.که در اصل به شرق آفریقا مربوط می شود. البته بسته های تور مربوط به شرق و جنوب آفریقا و همچنین نواحی منابع طبیعی در جاهای دیگر نیز این عنوان را به خود گرفته اند. هدف عمده و اولیه این نوع سفرها به ندرت شکار کردن می باشد در واقع بیشتر تماشا و عکسبرداری از حیات وحش را شامل می شود.

گردشگری طبیعت گرا (Nature  tourism)
این لغت اغلب مترادف لغت اکوتوریسم به کار می رود. که افزایش آگاهی در مورد محیط و قابلیت دسترسی به نواحی دوردست باعث رشد سریع این نوع گردشگری شده است که عموما سفر و بازدید از طبیعت همراه با تلاش برای محفاظت از آن را شامل می گردد. که  بازدید از جنگل های انبوه مناطق استوایی ، بازدید از زیستگاه های پستانداران و ... از این جمله می باشند.

نوآوری (Innovation)
در رابطه با گردشگری 4 نوع نوآوری را می توان شناسایی کرد. 1- نوآوری های محصول : مه از کالاهایی که هر یک کاملا جدید و یا در زمینه های جدید هستند منتج می شود. 2- نوآوری های فرآیند : که توسعه و بهره برداری از تکنولوژی یا نظریه های فنی جدید در فرآیند های جدید تجاری را در بر می گیرد. 3- نوآوری های  مدیریت : که چهارچوب ها را بر اساس عملکرد سازمان یافته قبلی اصلاح و بهبود می بخشد. 4- نوآوری های قانونی : که رابطه خارجی و ظاهری بین مصرف کننده و دیگر اعضای زنجیره ای را بالا می برد.

گردشگری سیاه (Thanatourism :(dark tourism ))
  این نوع گردشگری سفر به مناطقی که به گونه ای با مرگ ومیر، بلایا و مشکلات مرتبط است را شامل میشود. که شامل بازدید از مناطق جنگی، قتل و جنایت، قبرستانها و یا بازدید از مناطقی که افراد مشهور در آنجا مرده اند را شامل می شود که این نوع گردشگری بسیار وسیع و قدیمی می باشد.

سفر اختیاری (Discretionary travel)
که تمامی انواع گردشگری غیر اجباری را شامل می شود که معمولا پس از انجام سفرهای اجباری که مربوط به مسئولیتهای اجتماعی و سازمانی مانند کار یا خانواده است، صورت می گیرد.
این نوع سفرها به علت اینکه زمان فراغت را شامل می شوند دلپذیر و لذت بخش هستند.  این نوع سفر از طریق مطالعات بودجه بندی زمانی یا درک میزان آزادی در انتخاب می توانند اندازه گیری شوند.

برنامه غذایی روزانه (Diet)
که انواع مختلف و طیف وسیع و گسترده ای از غذاها را که یک فرد در طول روز مصرف می کند را شامل می شود.یک دستور العمل سالم طیف گسترده ای از مواد را هم یه منظور فراهم کردن کلیه مواد لازم برای مقابله با بیماریها و هم برای رشد و نمو بدن شامل می شود.

بازاریابی مستقیم (Direct marketing)
نوعی روش بازاریابی می باشد که با استفاده از یک یا چند رسانه با مخاطب ارتباط برقرار کرده و هدف آن دستیابی به یک بازار مشخص می باشد. این نوع بازاریابی دربرگیرنده هر دیدگاه بازاریابی می شود که شامل ارتباط مستقیم فرد به فرد ، بین عرضه کننده و فروشنده می باشد . که این دیدگاه ها عبارتند از : پست الکترونیکی مستقیم ، فروش تلفنی و یا فروش شخصی .
این روش می تواند به صورت جداگانه یا ترکیبی یا سایر روش های پیشبردی به منظور رسیدن به اهداف بازاریابی مورد استفاده قرار بگیرد.  

جایگزینی (Displacement)
جایگزینی فرآیندی است که به تغییر جای چیزی اشاره می نماید. ممکن است گروهی از گردشگران جایگزین گروهی دیگر شوند و یا برخی از فعالیت های آنها جایگزین هم گردند. مردم محلی ، ساختمان ها و یا منابع طبیعی ( مانند حیات وحش ) ممکن است که جایگزین شوند و یا اینکه از لحاظ ارزشی یا عادتی تغییر نمایند.

منابع:
- دیکشنری پرفسور جعفر جعفری
- کتاب واژگان تخصصی فراغت، گردشگری و هتلداری تالیف دکتر محمود ضیائی -روزبه میرزایی